Spruw
Dit is een schimmelinfectie veroorzaakt door de candida albicans, een schimmel die goed gedijt op melk. Een oppervlakkige infectie kan zich naar dieper gelegen weefsels uitbreiden. De baby kan door de moeder besmet worden tijdens de geboorte door contact met de vagina, waarna de tepel door het drinken aan de borst geïnfecteerd kan worden.
Vooral na gebruik van antibiotica en bij tepelkloven kan de schimmel de melkgangen binnendringen en stekende pijn tijdens of na het voeden veroorzaken.
Andere verschijnselen zijn:
- Bij de moeder: Pijn, soms brandend, scherp, stekende pijnscheuten, vooral tijdens het toeschietreflex, tijdens het voeden van de baby, ontstaan van tepelkloven, eventueel roze schilferige of rode tepelhof. Er kan sprake zijn van vaginale afscheiding veroorzaakt door de schimmel (vaak ook al tijdens de zwangerschap).
- Andere aanlegtechniek verhelpt de pijn niet
- Niet verklaarbare verstopte melkgangen en borstontsteking (recidiverende mastitis).
- Bij de baby: Meestal wit beslag op mondslijmvlies en tong: plekken zijn niet weg te vegen: dit beslag hoeft niet altijd aanwezig te zijn; soms is alleen een wit puntje hier en daar zichtbaar
- Pijn en jeuk in mond:de baby hapt en laat telkens los door de pijn: wil niet drinken maar wil wel vaak aan de borst
- Huidplooien: er kan een rode uitslag zijn in bijvoorbeeld oksel, liezen
De behandeling van spruw dient gericht te zijn op moeder én kind om herinfectie te voorkomen. Overleg met de verloskundige/huisarts over een (medicamenteus) behandelplan bij moeder en baby. Maak de voorgeschreven kuur volledig af.
Reinig de tepel/tepelhof na elke voeding met een schoon, natgemaakt gaas (elke 3uur) eventueel met een scheutje azijn. Het is niet nodig de borstvoeding te stoppen. Goede hygiëne is belangrijk: handen wassen, zoogkompressen elke voeding vervangen, het dagelijks uitkoken van eventueel kolf, fles, (fop)speen, en het dagelijks reinigen van speelgoed dat de baby in de mond neemt.
Om de pijn te verlichten, kan er kort en vaker gevoed worden en eerst de minst pijnlijke borst wordt gegeven. Bij het afnemen van de borst het vacuüm voorzichtig verbreken (met de pink in de mondhoek van de baby). Vers afgekolfde moedermelk mag aan de baby gegeven worden, maar niet worden ingevroren tijdens de periode van de spruwinfectie.